Skąd więc wiadomo, że wędzidełko jest skrócone?
Każdy logopeda dokonuje wnikliwej obserwacji całej jamy ustnej, w tym i wędzidełka. Zawsze zwraca uwagę na wygląd i pracę języka.
Jego uwagę może zwrócić:
– trudność w unoszeniu języka do wałka dziąsłowego;
– „serduszkowate” wgłębienie na obrzeżu języka;
– małe, białe plamki – „anemizacja”, czyli niedokrwienia wskutek naprężania języka;
– próchnica – krótkie wędzidełko powoduje trudności w pracy języka, w oczyszczaniu jamy ustnej i przesuwaniu pokarmu;
– szczękościsk – pacjent nie rusza brodą, nie otwiera buzi;
– wada zgryzu- spowodowana złą pracą języka;
– asymetria warg – często język „ucieka” na bok i pociąga za sobą wargi;
– wada wymowy – nieprawidłowa realizację głosek R i L;
– nieprawidłowa wymowa głosek dźwięcznych – wędzidełko podciąga krtań wysoko;
– zapis w wywiadzie logopedycznym niesie informację o krótkim wędzidełku występującym u któregoś z członków rodziny (cecha dziedziczna).
Skrócone wędzidełko językowe powoduje różne problemy w zależności od wieku. U małych dzieci jest przyczyną trudności w połykaniu. Dziecko krzyczy, nie chce ssać piersi matki. Na szczęście na oddziałach poporodowych bardzo szybko rozpoznawany jest problem krótkiego wędzidełka i podejmowana jest wczesna interwencja – bezbolesne podcięcie i częste ćwiczenia w postaci ssania piersi matki.
U młodych ludzi skrócone wędzidełko powoduje trudności w całowaniu, a u ludzi starszych – wysuwanie protezy!
Niestety same ćwiczenia logopedyczne nie pomogą w rozciągnięciu wędzidełka języka. Jedynym rozwiązaniem jest frenotomia. Frenotomia to zabieg podcięcia wędzidełka. Zabieg ten wykonują: chirurg szczękowy, stomatolog, laryngolog, ortodonta.
Podcięcie wędzidełka przebiega przy znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Znieczulenie miejscowe może być podane w sprayu, za pomocą wacika ze znieczuleniem lub igłą.
Po podcięciu nie ma blizn – połykanie i każda czynność fizjologiczna w obrębie jamy ustnej to ćwiczenie, które sprzyja gojeniu rany.
Niestety bardzo często jedno cięcie nie wystarczy, aby osiągnąć zamierzony efekt. Trzeba podciąć 2-3 razy, żeby wyeliminować np. wpływ języka na zgryz. Czasami wykonuje się też jedno cięcie zet plastyczne – przy znieczuleniu ogólnym (3 cięcia na raz – tak jak robił to Zorro).
Najlepiej zabieg wykonać u tego samego lekarza.
Po zabiegu bardzo ważna jest odpowiednia dieta. Należy unikać potraw słonych, pikantnych i ostrych, a bezpośrednio po podcięciu wskazane jest lizanie lodów! Lody wpływają chłodząco i znieczulająco na miejsce cięcia, stanowią pierwsze ćwiczenie dla języka i są pyszną nagrodą dla dziecka.
Każda ingerencja chirurgiczna wywołuje lęk i obawy – zarówno u dziecka, jak i rodzica. Zawsze trzeba przeanalizować wszystkie plusy i minusy zabiegu podcięcia i zastanowić się, co w danej sytuacji będzie korzystne dla naszej pociechy.
Dominika Kościelniak – pedagog specjalny-logopeda
